Mỗi năm khi nước lũ tràn về trắng xóa cánh đồng và bông điên điển đua nhau nở rộ một màu vàng bập bềnh trên sóng nước, cũng là thời điểm vào mùa cá linh …
Năm nay lũ về đồng bằng sông Cửu Long muộn, nên người dân nơi đây đang nóng lòng chờ đợi mùa cá linh, vì nguồn cá linh mùa lũ đã giúp nhiều gia đình cải thiện đời sống.
Trong ký ức của tôi vẫn còn nhớ khi ngọn gió chướng thổi trên những tàng cây ngọn lá, khi trời hãy còn mờ sương sớm ba tôi đã vác chài đi men theo bờ rạch tìm bắt cá linh. Vài giờ sau ba trở về với lưng lửng thùng cá. Má tôi vội vàng đổ cá vào rổ, lựa những con cá to cỡ ngón tay cái để ăn – má giải thích cá linh cành lớn thịt càng béo và thơm ngon, còn con bé thì thường tanh…Nhìn những con cá linh bụ bẫm, vẩy màu trắng bạc nhảy trong rổ trông thật đẹp…
Má tôi nấu món cá linh là ngon nhất… Bữa nào ba về có cá linh là y như bữa đó má có dịp để bận bịu. Tôi ra vườn chặt ngay một cây mía, róc bỏ vỏ, chẻ từng miếng nhỏ một cho riêng vào một cái rổ. Anh hai phụ giúp bằng việc leo hái trái dừa xiêm chặt lấy nước dùng. Cá linh má chỉ moi ruột, rửa sạch để ráo, không đánh vẩy bỏ đầu, vì má bảo khi kho mía vẩy, đầu cá sẽ rất mềm và ngon.
Sau khi mọi thứ đã chuẩn bị xong, má ướp cá với gia vị (đường, muối, bột ngọt, đầu hành lá giã nhuyễn, một ít nước mắm ngon…) chờ khoảng 15 phút cho thấm. Má xếp sẵn mía (đã chẻ) thành một lớp dưới đáy nồi, rồi cho cá, nước dừa xiêm vào ngập xâm xấp. Để cá thấm đều gia vị má dùng vĩ tre chèn trên mặt để cá ngập đều trong nước dừa, đậy nắp vung lại đặt nồi lên bếp đun với ngọn lửa riu riu cho đến khi nước dừa rút cạn, cá chín, xương mềm rục là được (khoảng 5 tiếng). Cuối cùng má tôi cho thêm vào một ít tiêu xay, vài trái ớt hiểm chín, thế là xong…
Bữa cơm đạm bạc được dọn lên, độc nhất có dĩa cá linh kho mía với tô nước cơm làm canh. Tôi dùng đũa gắp cá linh cho vào miệng nhai chậm rãi, mùi thơm đăc trưng quyến rũ của nước dừa, đường mía hòa quyện với vị béo, ngọt, mềm của thịt và xương cá linh lan tỏa, thấm dần vào vị giác khiến tôi ăn một bữa no mà bụng vẫn còn thòm thèm. Nồi cá ăn không hết, má để dành sáng hôm sau hâm lại, và bảo tôi đạp xe ra chợ mua bánh mì về ăn sáng với cá linh… ngon vô cùng.
Ba tôi nay đã thành người thiên cổ, má giờ đã già yếu, việc bếp núc nay đã có người đảm trách. Mùa lũ năm nay lại về, mỗi khi đi chợ bắt gặp người bán cá linh, lòng tôi lại bâng khuâng nhớ về quê nhà da diết, và nhất là món “cá linh kho mía” của má năm xưa…
biquyetnauan.com
